Równość płci w szkole
Jak wprowadzać równość płci w szkole?
Szkoła jest jedną z ważniejszych instytucji, w której odbywa się socjalizacja chłopców i dziewczyn. Zachęcamy szkoły do podnoszenia wiedzy i kompetencji w zakresie rozpoznawania i nazywania stereotypów, reagowania na uprzedzenia oraz uwrażliwiania na nie społeczności szkolnej, nauczycieli i nauczycielki, dyrekcji, a także rodziców. W ten sposób można uniknąć nieświadomego, bezrefleksyjnego przekazywania dzieciom i młodzieży stereotypów dotyczących płci.
W szkole zdarza się, że chłopcy i dziewczyny poznają kolejnych naukowców, odkrywców, wynalazców, fizyków, chemików, matematyków, filozofów. I to jest właśnie jeden z sygnałów wysyłanych do uczennic (i uczniów): „nauka to domena mężczyzn – nie było (i nie ma) w niej miejsca dla kobiet”. Co więcej, potwierdza to zwykle otoczenie – bo przecież dzieci i młodzież nie znają wielu przykładów kobiet, które mogłyby tej tendencji zaprzeczyć. To dość powszechne przekonanie, że dziewczyny nie mają predyspozycji do nauk ścisłych, przyrodniczych i nowych technologii, staje się samospełniającym się proroctwem – dziewczyny zaczynają w nie wierzyć. W przedszkolu i pierwszych klasach szkoły podstawowej jeszcze dość chętnie angażują się w robienie eksperymentów, w zajęcia uruchamiające wyobraźnię przestrzenną, rozwiązują zagadki matematyczne i logiczne, interesują się zjawiskami przyrodniczymi. To zainteresowanie mocno spada w starszych klasach i w szkole średniej, co rzutuje na wybory zawodowe dziewczyn i ich przyszłe kariery. Rolą nauczycieli i nauczycielek jest m.in. zmiana tych zniechęcających, opartych na stereotypach sygnałów w przekaz wzmacniający dziewczyny. Cała szkoła może uczestniczyć w budowaniu przestrzeni bez uprzedzeń i zadbać o równość płci.
Równość płci rozumiemy szeroko, jako tworzenie takich warunków, w których różnice wynikające z płci nie będą prowadzić do gorszego traktowania, nierównego dostępu czy wykluczenia uczniów i uczennic. Jeżeli chcecie przeanalizować poziom świadomości i wspierania równości płci przez szkołę zapraszamy do wypełnienia „Testu na równość” – przeczytajcie instrukcję i odpowiedzcie na pytania, czy Wasza szkoła dąży do wyrównywania szans chłopców i dziewczyn, czy uwzględnia potrzeby zarówno uczniów jak i uczennic oraz czy dba o komfort i bezpieczeństwo całej społeczności szkolnej.
Jak można jeszcze zadbać o równość płci w szkole? 10 prostych kroków
- Używajcie języka równościowego na lekcjach, na stronie szkoły, w formułowanych pisemnie komunikatach. Zwracając się do „uczniów i uczennic” pokażecie im, że się liczą.
- Zwracajcie uwagę na swój język w sytuacjach codziennych – starajcie się unikać frazeologizmów, powiedzonek, żartów, które mogą w jakiś sposób ośmieszać, bądź znieważać którąś z płci.
- Zastanówcie się, czy dziewczyny i chłopcy mają równy dostęp do całej przestrzeni szkolnej , czyli czy w takiej samej mierze ją wykorzystują. Jeśli np. dziewczyny nie korzystają z boiska – zorganizujcie aktywne przerwy, by oswoić je z tą przestrzenią.
- Zachęcajcie dziewczyny do udziału w stereotypowo męskich aktywnościach – sporcie, naukach ścisłych. Możecie też zorganizować kółko przedmiotowe tylko dla dziewczyn. Często lepiej się czują, gdy pokonują stereotypy płciowe we własnym gronie.
- Uzupełniajcie podręczniki o historie i doświadczenia kobiet – naukowczyń, polityczek, działaczek społecznych. W ten sposób pokażecie dziewczynom, że mogą zmieniać świat.
- Przydzielajcie zadania w niestereotypowy sposób, np. niech dziewczyny przyniosą krzesła, a chłopcy zetrą tablicę i podleją kwiaty.
- Zastanówcie się nad świętami i zwyczajami szkolnymi. Jaka jest w nich rola dziewczyn, a jaka chłopaków? Czy nie utrwalają one czasem stereotypowych ról płciowych?
- Kupujcie nagrody wedle zainteresowań, a nie płci.
- Monitorujcie wyniki szkolne. Sprawdzajcie, jak na Waszych przedmiotach radzą sobie dziewczyny a jak chłopaki, zastanówcie się, z czego to może wynikać i jak wspierać jednych i drugich w poprawie wyników szkolnych czy innych osiągnięć (nie tylko edukacyjnych, także sportowych, społecznych, artystycznych itp.).
- Szkólcie się, czytajcie, rozwijajcie zainteresowania – zdobywanie wiedzy i świadomości to proces, wykonajcie więc pierwszy krok ku równości płci.
Źródło: Maja Dobiasz-Krysiak , Elżbieta Krawczyk, Jak wzmacniać równość płci?, blog CEO, 2020.
W programie „Globalna szkoła”, w ścieżce „Razem dla równości płci” zachęcamy do utworzenia w szkole przestrzeni zwanej STEM Klubem, w której grupa uczniów i uczennic może poznawać nauki ścisłe w atmosferze równości, współpracy, uczenia się na prawdziwych przykładach, w oparciu o ciekawe scenariusze zajęć. Proponowane przez nas strategie wzmacniania uczennic w rozwijaniu zainteresowań naukami ścisłymi są uzupełnieniem podstawy programowej oraz próbą wypełnienia luki, jaką jest brak równościowej perspektywy w nauczaniu szkolnym. Więcej na temat STEM Klubów oraz programu w części JAK SIĘ ZAANGAŻOWAĆ?.
