Projekty młodzieżowe na rzecz globalnych wyzwań

Obok wprowadzania zagadnień edukacji globalnej na lekcje przedmiotowe, inną metodą na wzmocnienie tych wątków w szkole jest realizacja przez uczniów i uczennice przy wsparciu nauczycieli i nauczycielek projektów młodzieżowych na rzecz globalnych wyzwań. 

Podstawą działań jest znana i lubiana, ważna i rozwijająca metoda projektu. Proponujemy zastosowanie jej w celach edukacyjnych, ponieważ realizuje ważny w edukacji globalnej aspekt odniesienia do działania. Dzięki temu uczniowie i uczennice ucząc się o globalnych współzależnościach i wyzwaniach stojących dziś przed ludźmi, poza zrozumieniem tematu mogą zrobić kolejny, tak potrzebny nam dziś krok działać. Projekty mogą mieć różny charakter, przez co uczniowie i uczennice mogą sprawdzić się w różnych rolach i dostosować swoje działania do swoich możliwości i potrzeb środowiska lokalnego.

Uczniowskie projekty edukacyjne to jedna z najciekawszych i najbardziej skutecznych metod nauczania – i uczenia się. Można je prowadzić na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych, w szkole podstawowej i średniej, na wszystkich przedmiotach, a nawet międzyprzedmiotowo. Uczą samodzielnego i krytycznego myślenia, współpracy i samoorganizacji, pogłębionego dociekania oraz publicznej prezentacji.

Kryteria dobrego projektu

Co jest wyznacznikiem dobrego i efektywnego działania, które przybliżą nas do realizacji zamierzeń edukacji globalnej? O czym należy pamiętać, aby działania były skuteczne w wymiarze edukacyjno-wychowawczym oraz satysfakcjonujące dla uczestników i uczestniczek? Co sprawia, że działania są trafne i trwałe? Pomogą Wam kryteria dobrego projektu z edukacji globalnej.

Działanie powinno w sposób rzetelny i możliwie wyczerpujący prezentować dane zagadnienie. Pamiętajcie, aby zwracać uwagę na przyczyny i skutki, zarówno dla ludzi z krajów globalnego Południa, jak i globalnej Północy. Działania zyskują dodatkowy walor, gdy uwzględniają lokalny kontekst globalnych współzależności lub odwołują się do osobistych doświadczeń odbiorców i odbiorczyń. Istotą współzależności jest to, że dotyczą nas wszystkich. Najczęściej z powodu braku dostępu do informacji nie wiemy, że nasze codzienne zachowanie, np. kupowanie ubrań, ma wpływ na czyjeś życie. Nie zauważamy również związku między działaniami ludzi z odległych zakątków świata a naszym życiem (np. wycinanie lasów tropikalnych ma wpływ na groźną zmianę klimatu, której skutki dotykają również nas w Polsce).

Warto, aby organizowane przedsięwzięcie zachęcało osoby, do których jest skierowane, do podjęcia konkretnych działań na rzecz poprawy sytuacji na świecie. Wzmacniajcie poczucie sprawczości pojedynczych ludzi poprzez podawanie przykładów sukcesów oddolnych akcji i istniejących sposobów na zaangażowanie się w zmianę na poziomie lokalnym i globalnym. Pokazujcie nie tylko wartość zmiany indywidualnych nawyków, ale także zbiorowej presji, która może wpływać na ważne decyzje polityczne.   

Dobre działanie powinno wyraźnie wskazywać, że wszyscy ludzie na świecie są równi, w związku z czym przysługuje im takie samo prawo do korzystania z zasobów świata czy gwarantowanych wolności. Poprzez realizowane działania należy dążyć do tego, aby przyszły świat zapewniał takie możliwości wszystkim ludziom. Podkreślajcie, że każdy z nas jest częścią globalnej społeczności, a co za tym idzie jest za nią jednakowo odpowiedzialny. Kształtujcie poczucie zgody na różnorodność pomiędzy ludźmi, która jest ogromnym bogactwem.

Dobre działanie w rzetelny sposób przedstawia globalne Południe oraz traktuje prezentowane osoby w sposób godny, równy i sprawiedliwy. Budujcie empatię i zachęcajcie do przyjmowanie perspektywy osób, których historie są pokazywane. Nie szokujcie przemocą bądź ludzkim cierpieniem. Sięgajcie po relacje z pierwszej ręki, bezpośrednio od bohaterów i bohaterek oraz świadków i świadkiń wydarzeń, przede wszystkim tych z globalnego Południa, aby ich perspektywa nie została, nawet w niezamierzony sposób. zakłamana czy przeinaczona. Wybierając zdjęcia, artykuły lub filmy ilustrujące temat projektu, zastanówcie się, czy sami, będąc w takiej sytuacji, chcielibyście być tak przedstawieni. W przestrzeganiu tych zasad może Wam pomóc „Kodeks informowania o krajach Południa – wersja dla młodzieży”.

Wybierajcie aktywności, które stwarzają okazję do dyskusji, w tym również na trudne tematy globalne, oraz wyrażania własnego zdania z poszanowaniem opinii innych osób. Zachęcajcie do krytycznej analizy informacji oraz dalszego samodzielnego zdobywania wiedzy. Dobre działanie uczy krytycznego myślenia, nie promuje jednej ideologii, nie oferuje gotowych odpowiedzi.

Krytycznie analizujcie materiały, których używacie podczas realizacji działań – kto jest ich autorem/autorką, w jakiej sytuacji i w jakim celu powstały. Korzystajcie z wiarygodnych źródeł. Na osobach, które dokonują wyboru materiałów, spoczywa duża odpowiedzialność za przekaz, który jest kierowany do odbiorców i odbiorczyń. Zachęcajcie do aktywnego uczestnictwa i podejmowania dalszych działań.

Działania powinny aktywizować uczestników i uczestniczki oraz motywować do przejęcia przez nich inicjatywy. Warto zaproponować konkretne przykłady zaangażowania i sposoby działania. Dobrze, gdy adresaci i adresatki działań są przekonani o ich sensowności, a decyzja o udziale w działaniu jest umotywowana wewnętrznie, nie wynika zaś z chęci zdobycia określonych nagród. Dzięki temu postawy ukształtowane pod wpływem realizacji projektu będą trwałe.

Poprzez podejmowane działania przybliżajcie Cele Zrównoważonego Rozwoju, pokazując, że są one ze sobą wzajemnie powiązane i jedynie zaangażowanie wszystkich sektorów ludzkiej działalności oraz każdego z nas osobna może przyczynić się do poprawy sytuacji na świecie. To wspaniała okazja, aby działać razem i dla wspólnego dobra!

Poniżej polecamy praktyczne materiały i narzędzia na temat różnych aspektów realizacji projektów młodzieżowych na rzecz globalnych wyzwań. Więcej inspirujących materiałów znajdziecie w bibliotece.

publikacje
Przewodnik

Ścieżki do Celów – czyli co możecie zrobić dla świata?

Zapoznajcie się z  przewodnikiem, który krok po kroku będzie wspierał Was na poszczególnych etapach szkolnych działań na rzecz wyzwań globalnych i pomoże Wam zrealizować Wasze pomysły. 

scenariusz_cwiczenie
Narzędzie

Planer. Podejmij wyzwanie – zaplanuj działanie

To materiał pomagający uczniom i uczennicom przeprowadzić projekt młodzieżowy poprzez wszystkie fazy, np. utworzenie grupy, diagnozę lokalną czy ewaluację.

gry_edu
Gra edukacyjna

Narzędziownik

Polecamy przewodnik, który zbiera i prezentuje wartościowe narzędzia internetowe do wykorzystania przy realizacji projektu  młodzieżowego w wersji offline i online, np. Book Creator, Padlet, WIXX czy Blogger.

publikacje
Publikacja

Projekty młodzieżowe w edukacji globalnej i ekologicznej

Publikacja zawiera wskazówki i ćwiczenia, które pomogą opiekunowi grupy młodzieży pracować metodą projektu w ramach edukacji globalnej.