Zmieniamy świat słowem (i obrazem)

Globalne Południe i globalna Północ to pojęcia, które coraz częściej stosuje się na określenie krajów i rejonów geograficznych, które do niedawna określano mianem „Trzeciego i Pierwszego Świata” czy potocznie „krajami rozwijającymi się i rozwiniętymi”. Terminy „Trzeci i Pierwszy Świat” odnosiły się do zimnowojennego podziału świata na strefy wpływów na osi Wschód-Zachód i straciły obecnie na aktualności, zwłaszcza że mogą być postrzegane jako wartościujące (w rozumieniu „pierwszy” = „lepszy”, „trzeci” = „gorszy”). W podobny sposób wartościujące może być stosowanie terminów „kraje rozwijające się i rozwinięte”, a także fakt, że w ich wydźwięku na pierwszy plan wysuwa się rozumienie rozwoju w kontekście materialnym, co nie musi stanowić punktu odniesienia dla wszystkich kultur i cywilizacji. Obecnie stosowany podział na globalną Północ i globalne Południe również jest dość umowny – globalna Północ to kraje tzw. „Zachodu” – głównie Europy i Ameryki Północnej, ale także Australia i Nowa Zelandia, które choć znajdują się na południowej półkuli, to plasują się wśród najbardziej uprzemysłowionych i rozwiniętych gospodarczo państw świata. Globalne Południe – kraje Afryki, Azji czy Ameryki Południowej, zamieszkuje z kolei większość ludności świata – ponad 2/3 wszystkich mieszkańców.

O ważnych, innych niż gospodarcze, różnicach pomiędzy krajami Południa i Północy pisze Małgorzata Świderek, ekspertka edukacji globalnej:
O ile większość krajów Północy jest pod wpływem tzw. kultury Zachodu i w następstwie globalizacji ujednolica się kulturowo, w krajach globalnego Południa znajdujących się na różnych kontynentach rozwijają się różnorodne kultury, zwyczaje, a także wierzenia. Inaczej podchodzi się tam np. do pojęcia czasu, relacji międzyludzkich czy nawet pojęcia osiągnięcia cywilizacyjnego.
O dorobku cywilizacyjnym globalnego Południa można przeczytać w artykule jej autorstwa.

Poruszanie w szkole tematyki globalnej to duża odpowiedzialność nauczyciela i nauczycielki. W Polsce, tak jak w innych krajach, istnieje wiele stereotypów dotyczących krajów Południa. Zajmując się edukacją globalną, powinniśmy te stereotypy przełamywać, pokazując kontekst, w jakim powstały oraz przyczyny i konsekwencje ich stosowania.  Jednym z drogowskazów dla edukacji globalnej wysokiej jakości jest Kodeks informowania o krajach Południa, przedstawiający sposoby mówienia o świecie i wartości, na których należy się opierać znajdziesz tutaj.

Kodeks wraz z komentarzem do niego można znaleźć również w publikacji „Jak mówić o większości świata“ Instytutu Globalnej Odpowiedzialności. W CEO powstała również wersja „Kodeksu…“ dla młodzieży, z którym proponujemy zapoznać Waszych uczniów i uczennice.