Jak uczyć o migracjach w klasie?
Prowadzenie zajęć o tematyce migracyjnej i oddanie uczniom i uczennicom przestrzeni do rozmów zgodnie z zasadami przez nich samych ustalonymi to zadanie, które wymaga refleksji nad swoją własną gotowością do pracy w tym temacie zaproponowaną metodą.
Przemyślenie własnego nastawienia wobec tematu i przygotowanie się mentalne jest tak samo ważne, jak kwestie merytoryczne. Tutaj spójność prowadzącego zajęcia jest niebywale ważna dla jego wiarygodności. Wierzymy, że wartościowe zajęcia dotyczące tematyki migracyjnej i uchodźczej mogą przeprowadzić zarówno osoby przychylne migrantom i migrantkom, pozbawione wobec nich uprzedzeń, jak i osoby, które mierzą się z różnymi wątpliwościami i same szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania.
Zastanów się:
- Jaki mam stosunek do tematu?
- Czy łatwo, czy trudno mi o tym mówić? Dlaczego?
- W jaki sposób radzę sobie z obawami lub ewentualną niechęcią członków, członkiń społeczności szkolnej?
- Jakie znaczenie dla przeprowadzenia zajęć mają moje osobiste poglądy?
- Jakie są moje przekonania/stereotypy/uprzedzenia związane z osobami z doświadczeniem migracji?
- Czy sam/sama mam takie doświadczenie? Jak je traktuję?
- Czy ktoś z moich bliskich doświadczył migracji? Jak postrzegam tę osobę, jej motywacje, działania?
- Czy w moim otoczeniu są osoby z doświadczeniem migracyjnym, o których nic więcej oprócz tego nie wiem? Jaki jest mój stosunek do nich?
- W jaki sposób zamierzam przygotować się do przeprowadzenia zajęć?
Zachęcamy do tego, aby przed pracą z klasą poddać refleksji swoje odczucia i nastawienie. Starajcie się, by miały one jak najmniejszy wpływ na przebieg lekcji. W tych zajęciach to uczniowie i uczennice są w centrum dowodzenia, a nauczyciel tylko stwarza im bezpieczną przestrzeń do wymiany poglądów i interweniuje, jeśli dyskusja wymyka się spod kontroli (na przykład pojawia się mowa nienawiści uznana za przestępstwo w kodeksie karnym.
Po czym poznasz, że działania edukacyjne przynoszą oczekiwane efekty?
W pracy nauczycielskiej warto stale się zastanawiać, jakie są potrzeby uczniów i uczennic, bo dopiero na podstawie ich wstępnej analizy jesteśmy w stanie zaprojektować w pełni adekwatne działania edukacyjne i wychowawcze. Jak sprawdzić, czy działania wpływają na młodzież w zaplanowany przez pedagoga lub pedagożkę sposób?
W Centrum Edukacji Obywatelskiej coraz częściej poświęcamy uwagę różnym narzędziom, które mogą wesprzeć nauczycieli i nauczycielki w diagnozowaniu potrzeb i postaw młodzieży oraz w prowadzeniu ewaluacji realizowanych przez nich działań. Przeprowadźcie z młodzieżą ćwiczenie „Kim są migranci?”. W założeniu to krótkie ćwiczenie przeprowadza się dwukrotnie, najpierw planując proces edukacyjny, następnie go podsumowując. Dzięki wskazówkom zawartym w komentarzach do ćwiczenia można wychwycić i nazwać zmianę w postawach podopiecznych. Ćwiczenie idealnie nadaje się do wprowadzenia grupy w tematykę globalną, skłania młodzież do autorefleksji (nie ma dobrych ani złych odpowiedzi), może być również początkiem wspólnej drogi projektowej, a następnie jej podsumowaniem.
Ćwiczenie: Kim są migranci?
Czego chcę się dowiedzieć jako nauczyciel/nauczycielka?
Nie istnieje uzgodniona międzynarodowa definicja pojęcia „migrant”, ale ogólnie przyjmuje się, że oznacza ono osobę, która przenosi się ze swojego miejsca zamieszkania do innego miejsca w kraju lub za granicą. Do zidentyfikowania kogoś jako migranta używa się szeregu różnych kryteriów, które mogą zmieniać się z czasem. To ćwiczenie dotyczy właśnie różnych kryteriów identyfikacji migrantów oraz postaw wobec nich.
Więcej wskazówek na temat badania postaw młodzieży znajdziecie w publikacji: Sprawiedliwe czy niesprawiedliwe? Zestaw ćwiczeń do badania zmian w postawach młodzieży wobec globalnych wyzwań, Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2020.
Publikacja
Sprawiedliwe czy niesprawiedliwe?
Zestaw ćwiczeń do badania zmian w postawach młodzieży wobec globalnych wyzwań.
Migracje
Dlaczego warto rozmawiać?
Jak angażować młodzież?
Jak uczyć o migracjach w klasie?
Jak wyrównywać szanse?
