Badanie postaw uczniów i uczennic
W pracy nauczycielskiej warto znać potrzeby uczniów i uczennic, bo dopiero na bazie ich wstępnej analizy można zaplanować w pełni adekwatne działania edukacyjne i wychowawcze. Ważne, aby nauczyciel i nauczycielka sprawdzał, czy przeprowadzone działania rzeczywiście wpływają na młodzież w zaplanowany sposób. W Centrum Edukacji Obywatelskiej coraz częściej zwracamy uwagę na różne narzędzia, które mogą wesprzeć nauczycieli i nauczycielki w diagnozowaniu potrzeb i postaw młodzieży oraz w prowadzeniu ewaluacji. Poniżej przedstawiamy dwa przykłady takich narzędzi, które odnoszą się do globalnych wyzwań, i zachęcamy do testowania ich w pracy.
Diagnoza potrzeb z wykorzystaniem kwestionariusza
Przy wstępnej diagnozie potrzeb uczniów i uczennic w odniesieniu do globalnych wyzwań zapraszamy do posłużenia się kwestionariuszem indywidualnej refleksji nauczyciela i nauczycielki. Ma on pomóc w wyborze grupy młodzieży i tematu, umiejętności i postaw, z którymi nauczyciel lub nauczycielka chce pracować, a dzięki temu w doborze odpowiedniego narzędzia do dalszych działań edukacyjnych czy wychowawczych. Proponujemy dwie wersje kwestionariusza, który przygotowuje do realizacji mini-projektu z młodzieżą lub zajęć lekcyjnych.
Kwestionariusz - projekty
Zapoznaj się z kwestionariuszem wspierającym diagnozę i wprowadzanie tematyki globalnych wyzwań metodą projektu młodzieżowego, który wesprze Cię w lepszym zaplanowaniu działań z młodzieżą.
Kwestionariusz - zajęcia
Zanim zaczniesz uczyć o globalnych współzależnościch i wyzwaniach użyj kwestionariusza wspierającego wprowadzanie tej tematyki na zajęciach lekcyjnych.
Badanie zmian w postawach wobec globalnych wyzwań
Do przeprowadzenia diagnozy przed rozpoczęciem procesu edukacyjnego lub wychowawczego (a właściwie na samym jego początku) oraz ewaluacji po jego realizacji wypracowaliśmy zestaw ćwiczeń wspierających badanie zmian w postawach uczniów i uczennic wobec globalnych wyzwań. Te krótkie ćwiczenia przeprowadza się dwukrotnie, najpierw planując proces edukacyjny, następnie go podsumowując. Dzięki wskazówkom zawartym w komentarzach do ćwiczeń można wychwycić i nazwać zmianę w postawach podopiecznych. Ćwiczenia idealnie nadają się do wprowadzenia grupy w tematykę globalną, skłaniają młodzież do autorefleksji (nie ma dobrych ani złych odpowiedzi), mogą być również początkiem wspólnej drogi projektowej, a następnie jej podsumowaniem.
Poznajmy przykładowe ćwiczenie analizujące zmianę postaw młodzieży pt. „Kto odpowiada za poprawę sytuacji na świecie?”
Cel
Przeprowadzając to ćwiczenie możemy się dowiedzieć, które organizacje, grupy i jednostki są zdaniem uczniów i uczennic odpowiedzialne za dążenie do poprawy sytuacji na świecie i realizowanie Celów Zrównoważonego Rozwoju oraz czy i na ile oceniając tę odpowiedzialność, uczniowie biorą pod uwagę relatywny wpływ tych organizacji, grup i jednostek na omawianą kwestię.
Sposób przeprowadzenia
Jeśli w tym ćwiczeniu chcemy położyć nacisk na Cele Zrównoważonego Rozwoju, pojedynczy Cel albo inną kwestię o globalnym znaczeniu, warto poświęcić trochę czasu na zapoznanie uczniów i uczennic z tym tematem. Młodzież pracując w zespołach na podstawie dyskusji rozdysponowuje 20 żetonów pomiędzy konkretne grupy lub instytucje (np. władze lokalne, korporacje, organizacje pozarządowe, Organizację Narodów Zjednoczonych, osoby bogate) oceniając w ten sposób ich stopień odpowiedzialności.
Interpretacja wyników
Można powtórzyć ćwiczenie w tym samym kształcie po przeprowadzeniu procesu edukacyjnego. Powinno się wtedy zwrócić uwagę na zmianę w przypisywaniu odpowiedzialności: czy uczniowie i uczennice dostrzegają teraz współodpowiedzialność różnych jednostek i organizacji? czy lepiej uzasadniają swoje wybory i wykazują większą świadomość relatywnego wpływu?
Publikacja
Sprawiedliwe czy niesprawiedliwe? Zestaw ćwiczeń do badania zmian w postawach młodzieży wobec globalnych wyzwań
Wypróbujcie sposób wypracowany przez angielską organizację Reading International Solidarity Centre, która proponuje krótkie aktywności do przeprowadzenia przed rozpoczęciem procesu edukacyjnego oraz po jego realizacji z uczniami i uczennicami.